SÜMEYYE BÜYÜKKARAGÖZ / NÖBETÇİ GAZETE
Aşure, paylaşmanın, dayanışmanın, birlik ve sevgiyle yoğrulmuş geleneklerin en tatlı ifadesidir. Bolluğu ve bereketi simgeleyen bu özel günde, yine kazanlar kaynayacak, aşure tabakları dostlarla paylaşılacak. Peki, evde aşure nasıl yapılır? Hangi malzemeler kullanılmalı? İşte en lezzetli aşure tarifi ve dikkat edilmesi gereken püf noktaları…
AŞURE NEDİR?
“Aşure” kelimesi, Arapça’da “on” anlamına gelen “aşara” kökünden gelir. Hicri takvime göre Muharrem ayının 10. günü olan bu özel gün, tarih boyunca hem manevi hem de kültürel anlam taşıyan bir zaman dilimi olarak kabul edilir. Tatlı olarak bildiğimiz aşure ise bu günde yapılan, içinde birçok farklı malzemenin bir araya geldiği bereketli ve anlamlı bir tatlıdır.
Aşure aslına sadece bir tatlı değil; o sabırdır, şükürdür, paylaşmaktır. Kazanda kaynayan buğdayın yanına katılan kuru meyveler, baklagiller, şeker ve baharatlar; farklı olanın bir araya gelişini, uyumunu ve birlikte daha güzel olmayı temsil eder. Her evin aşuresi farklı olur ve her tabakta aynı niyet vardır.
AŞURE GÜNÜ NEDİR?
Aşure Günü, İslam’ın hicri takvimine göre Muharrem ayının 10. günü idrak edilen, hem dini hem kültürel olarak önemli bir gündür. Nuh Aleyhisselam’ın gemisinde tufandan kurtuluşun ardından kalan son malzemeleri birleştirerek yaptığı bu tatlı, zamanla hem sembolleşti hem de bir geleneğe dönüştü. Aşure Günü, duanın, şükrün, ibadetin ve paylaşmanın günüdür.
AŞURE GÜNÜ NE ZAMAN?
2025 yılında Aşure Günü, 5 Temmuz Cumartesi gününe denk geliyor. Ama bizde bu gelenek bir günden ibaret değildir. Aşure kazanı bir kere kaynadı mı, bir hafta on gün boyunca komşuya, akrabaya, misafire gider. Çünkü biz biliriz ki, bereket paylaştıkça artar.
AŞURE GÜNÜ NE ZAMAN BİTİYOR?
Resmi olarak Aşure Günü, Muharrem’in 10. günüyle sınırlı. Bu sene için 5 Temmuz 2025 Cumartesi. Fakat kültürümüzde, aşure dağıtımı Muharrem ayı boyunca devam eder. Yani o kazan, muhabbetle kaynıyorsa, son gününe kadar sevap da akar.
AŞURENİN MALZEMELERİ NELERDİR?
Aşurenin bereketi içindeki çeşitliliğinde gizli. İşte 15 kase aşure için başlıca malzemeler:
- 2 su bardağı aşurelik buğday
- 2 yemek kaşığı pirinç
- 2 su bardağı haşlanmış nohut
- 2 su bardağı haşlanmış fasulye
- 150 gram kuru kayısı
- 150 gram kuru incir
- 150 gram kuru üzüm
- 1 su bardağından biraz az fındık
- 2 litre su (buğdayları pişirmek için)
- 4 litre sıcak su (su azaldıkça eklemek için)
- 1 tatlı kaşığı karanfil
- 1 çay bardağı su (karanfili kaynatmak için)
- 1,5 su bardağı sıcak süt
- 3 su bardağı toz şeker
- 1 fiske tuz
- 1 fiske karabiber
AŞURE NASIL YAPILIR?
- İlk olarak nohut ve fasulyeyi ayrı ayrı haşlayalım.
- Buğdayı yıkayıp, tencereye alalım, üzerine kaynar su ekleyip 10 dk kaynatalım. Çıkan sarı suyu süzelim. Aynı işlemi bir kez daha yapalım ve suyunu süzelim.
- Daha sonra üzerine 2 litre kadar su ekleyip, 50 dk kadar buğdayı kaynatalım. (Dilerseniz akşamdan iki kez kaynatıp, suyunu süzerek daha sonra sıcak suda sabaha kadar bekletebilirsiniz. Akşamdan ıslatırsanız, 15 dk kaynatmak yeterli olacaktır.).
- Kuru kayısı ve kuru inciri küçük küçük doğrayalım.
- Ardından doğradığımız bu meyveleri ve kuru üzümü geniş bir kaseye alarak üzerine sıcak su ekleyelim ve bekletelim.
- Arada gerektikçe sıcak su eklemeyi ihmal etmeyin. Suyu azalan buğdaylarımıza biraz daha sıcak su ekleyelim.
- Yaklaşık 50 dakika kadar kaynattığımız ve yumuşayan buğdaya yıkanmış pirinç, pişmiş nohut, haşlanmış fasulye, küçük doğranmış kayısı, incir ve kuru üzümünde suyunu süzerek ekleyelim ve 15 dk kadar kaynatalım.
- Küçük bir cezve içerisine karanfil alalım ve suyu da ekleyerek 10 dakika kadar kaynamaya bırakalım.
- Bu sırada suyu azalan buğdaylarımızın üzerine tekrar sıcak su ilave edelim.
- Son olarak süzgeçten geçirdiğimiz karanfil suyu, fındık, sıcak süt, şeker, isteğe bağlı tuz, karabiber ekleyerek karıştıralım ve yaklaşık 15-20 dk daha kaynatalım.
- Hazırladığımız aşuremizi tek tek cam kaselere bölüştürelim. Biz bu ölçüler ile 15 kase aşure elde ettik.
- Aşure kaselerde soğumaya yüz tutunca, üzerini fındık, ceviz, fıstık, kuş üzümü, kuru üzüm ve nar taneleri ile süsleyebilirsiniz. Afiyet olsun
AŞURENİN PÜF NOKTALARI?
Aşure için kullanılan en lezzetli ve en taze malzemeleri gözden geçirdiğine göre artık aşure yapmaya başlayabilirsiniz. Ancak her güzel yiyecekte olduğu gibi aşure yaparken de dikkat edilmesi gereken noktalar var. İşte damaklarda iz bırakan, nefis bir aşure yapabilmen için dikkat etmen gereken aşure püf noktaları...
- Aşurenin temel malzemesini oluşturan bakliyatları haşlanmış olarak almak istemiyorsanız kuru bakliyatları bir gece önceden suda bekletmelisiniz. Nohut, kuru fasulye, kuru kayısı, kuş üzümü, kuru üzüm ve portakal kabukları mutlaka bir gece önceden suda bekletilmelidir.
- Aşure malzemelerini içme suyu ile ıslatırsanız lezzeti daha da güzel olur.
- İçerisine konacak buğday ve pirinç, düdüklü tencerede 5 dk. kaynatılıp altı kapatılmalı ve bezlerle iyice sarıldıktan sonra bir gece boyunca demlenmeye bırakılmalıdır. Bu da yine aşurenin lezzetine lezzet katan bir uygulamadır.
- Suda beklettiğiniz buğday ve pirinç dışında diğer tüm malzemelerin suyunu ertesi sabah süzebilirsiniz. Daha sonra tüm malzemeleri ayrı ayrı haşlayıp süzünüz. Bu noktada kuş üzümü ve kuru üzümün haşlandığı suyu da aşurende kullanabilirsiniz. Bu aşurenin doğal şekerden daha çok nasiplenmesini sağlar.
- Aşure bol sulu ve çok malzemeli bir yiyecek olduğu için malzemeleri mümkün olan en büyük tencerede birleştirmelisiniz.
- İçine incir ve ceviz eklenecekse son aşamada eklenmelidir. Çünkü incir ve ceviz aşurenin rengini bulanıklaştırır.
- Daha da açık renkli bir aşure elde etmek için içine süt ekleyebilirsiniz.
- Tüm malzemeler suda bekletilip haşlanıp, süzülmesi gerekenler süzüldükten ve birleştirildikten sonra aşure en kısık ateşte pişirilmelidir. Böylece yavaş yavaş kaynayan aşure, tüm malzemeleri özdeşleşeceği için çok daha lezzetli olacaktır.
AŞURENİN GEÇMİŞİ NEDİR?
İslam tarihinde Aşure Günü birçok önemli olaya ev sahipliği yapmış bir gündür. Bu günde:
• Nuh Aleyhisselâm gemiden kurtulmuştur.
• Musa Aleyhisselâm, Firavun’dan ve ordusundan denizi yararak kurtulmuştur.
• Yunus Aleyhisselâm balığın karnından çıkmıştır.
• Âdem Aleyhisselâm’ın tövbesi kabul edilmiştir.
• İbrahim Aleyhisselâm ateşten kurtulmuştur.
Yani bu gün, sadece bir tatlının günü değil; aynı zamanda kurtuluşların, duaların, günüdür.
AŞURE GÜNÜNÜN ÖNEMİ NEDİR?
Aşure Günü sadece aşure dağıtmakla sınırlı değildir. Aynı zamanda dua etmek, sadaka vermek, kırgınlıkları sonlandırmak ve toplumsal barışı güçlendirmek gibi manevi yönleri de vardır. Bu nedenle Aşure Günü, toplumsal huzurun ve kardeşliğin pekiştiği özel günlerden biridir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Aşure Günü’ne büyük önem vermiştir. Bir hadiste şöyle buyurmuştur:
“Aşure günü orucu, geçmiş bir yılın günahlarına kefaret olur.”
(Müslim, Sıyâm 196)
Bu gün, sadece soframızda değil, gönlümüzde de arınma niyetiyle geçmeli. Oruçla, dua ile, ibadetle geçirilirse hem maddi hem manevi bereket beraberinde gelir.
AŞURE GÜNÜNDE NELER YAPILIR?
- Oruç tutulur: özellikle 9-10 veya 10-11 Muharrem günlerinde.
- Aşure pişirilip komşulara, ihtiyaç sahiplerine dağıtılır.
- Dua edilir, zikir yapılır, Kur’an okunur.
- Aile bireyleriyle bir araya gelip, bu güzel geleneği çocuklara da aktarılır.
Yorumlar
Kalan Karakter: