11 Temmuz 1995’te, Bosna-Hersek’in doğusundaki Srebrenitsa kasabasında yaşanan ve içinde çocuklarında bulunduğu 8 bin 372 Boşnak vatandaşının sistematik şekilde katledildiği soykırımın üzerinden tam 30 yıl geçti.
Avrupa’nın göbeğinde yaşanan bu katliam, II. Dünya Savaşı’ndan sonra kıtadaki en büyük toplu insan kıyımı olarak tarihe kazındı.
"GÜVENLİ BÖLGE"DE YAŞANAN KATLİAM
Sırp Cumhuriyeti Ordusu (VRS), 1991–1995 Yugoslavya İç Savaşı sırasında Srebrenitsa’ya yönelik geniş çaplı bir harekât başlattı.
Ratko Mladić komutasındaki Sırp güçleri, Birleşmiş Milletler tarafından “güvenli bölge” ilan edilmiş Srebrenitsa’da, BM’nin koruması altındaki 8 bin 372 Boşnak erkeği ve çocuğu katletti. Katliamda kadınlar ve küçük çocuklar da hedef alındı.
HOLLANDA KATLİAMA ENGEL OLAMADI
Soykırıma aynı zamanda “Akrepler” olarak bilinen Sırbistan özel güvenlik güçleri de katılırken, bölgede konuşlu 400 Hollandalı BM barış gücü askeri, silah ve yetki yetersizliği nedeniyle katliamı engelleyemedi.
ULUSLARARASI HUKUK NEZDİNDE İLK SOYKIRIM TESPİTİ
Avrupa’da hukuken soykırım olarak tanınan ilk katliam Srebrenitsa'dır. Uluslararası Adalet Divanı ve Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY), bu olayları “soykırım” olarak nitelendirmiş, katliamın sorumlularından Ratko Mladić ve Radovan Karadziç, yargılanarak ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştır.
ULUSLARARASI HESAPLAŞMA
Hollanda hükûmeti, Srebrenitsa’daki katliamı önleyemediği gerekçesiyle 2002 yılında istifa etti.
2013, 2014 ve 2019 yıllarında Hollanda devleti ile yüksek yargı organları, 300’den fazla insanın ölümünü engellemede yetersiz kalmakla sorumlu bulundu.
2013 yılında Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolić, Srebrenitsa’da yaşananlar için özür diledi ancak bu suçu “soykırım” olarak tanımayı reddetti.
11 TEMMUZ RESMİ ANMA GÜNÜ OLDU
23 Mayıs 2024’te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda alınan kararla, 11 Temmuz tarihi “Srebrenitsa Soykırımı’nı Anma Günü” ilan edildi.
Bu karar, başta Bosna-Hersek olmak üzere tüm dünyada, adaletin ve hatırlamanın sembolü olarak değerlendirilmeye devam ediyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: