Öncelikle, Nöbetçi Gazete'de yazmam için bana fırsat sunan Nöbetçi Medya Yayın Kurulu Başkanı/Genel Müdürü Enver Akasoy başta olmak üzere kurumun tüm çalışanlarına teşekkür ederek, sizleri de saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
Özgür ve tarafsız haberciliğin ülkemiz için ne kadar önemli olduğunu Nöbetçi Gazete sayesinde çok daha iyi anlayacağınızdan hiç şüphem yok.
İlk yazımda, işçi kardeşlerimizin geçersiz sebeplerle iş sözleşmeleri feshedildiğinde, işlerine nasıl döneceklerine değinmek istiyorum.
İşe İade Davası, işveren tarafından iş sözleşmesi geçerli olmayan bir nedenle feshedilen işçinin, iş güvencesinden faydalanarak işe iadesini talep ettiği davaya denilmektedir. Toplumda işe dönüş davası veya işe geri dönüş davası gibi isimlerle de nitelendirilmektedir.
Maalesef ki her işçi bu haktan faydalanamamaktadır. İşe iade talebinde bulunmak için iş güvencesi kapsamında bulunmak gerekir. 4857 sayılı İş Kanunu, kimlerin iş güvencesi kapsamında olduğunu ve hangi şartlarda işe iade hakkından faydalanılacağını açıkça düzenlemiştir.
İŞE İADE DAVA ŞARTLARI NELERDİR?
-İşveren iş yerinde en az 30 işçi çalıştırıyor olmalıdır.
30 işçinin belirlenmesinde işverene, iş sözleşmesiyle bağlı bütün çalışanlar dikkate alınacaktır. İş sözleşmelerinin belirli ya da belirsiz süreli, tam veya kısmi süreli olması herhangi bir önem arz etmektedir.
-İşçinin İş Kanunu Kapsamında çalışan işçi olması gerekmektedir.
Borçlar Kanunu veya Basın İş Kanunu gibi kanunlar kapsamında çalışanlara işe iade hakkı tanınmamıştır.
-İşe iade davası açmak isteyen işçi o işyerinde en az 6 ay çalışıyor olmalıdır.
İşçinin 6 aylık kıdemi aynı işverenin bütün işyerlerinde geçen süreler birleştirilerek hesap edilir. Kanun yine burada istisna bir düzenlemeye gitmiş ve yer altı işlerinde çalışan işçiler için 6 aylık kıdem şartını aramamıştır.
-İşveren vekili olmamak.
İşletmenin bütününü, sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleri işe iade davası açamayacaklardır.
-İşçi ve işveren arasında belirsiz süreli bir sözleşme bulunmalıdır.
-İş sözleşmesinin feshinin geçerli bir sebebe dayanıyor olmaması gerekir.
İşveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. Bu kapsamda 4857 sayılı İş Kanunu'nun 18.maddesi geçerli olmayan fesih sebeplerini düzenlemiştir. Ayrıca Kanun koyucu feshin geçerli bir sebebe dayandığının ispat yükümlülüğünü işverene yükleyerek yine işçi lehine bir düzenlemeye gitmiştir.
İŞÇİNİN SAVUNMASI ALINMADAN YAPILAN FESİH GEÇERSİZDİR.
İş Kanunu'nun 19. maddesi uyarınca işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebeplerini açık ve net şekilde işçiye bildirmek zorundadır. Akabinde hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez.
İşçilerin bu hükme oldukça dikkat etmesi gerekir. Kendilerinden herhangi bir yazılı savunma istendiğinde bu savunmanın neden istendiğine dair işverenlerinden yazılı bir bildirim istemeleri doğacak olumsuz sonuçların önüne geçecektir.
İŞE İADE İÇİN İZLENECEK USUL NEDİR?
İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması halinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir.
Dava açma süresi hak düşürücü süre olduğundan hakim tarafından re’sen dikkate alınır.
Dava seri muhakeme usulüne göre 2 ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde, Yargıtay 1 ay içinde kesin olarak karar verir.
10 GÜNLÜK SÜREYE DİKKAT!
İşçi kesinleşen mahkeme kararının tebliğinden itibaren 10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır. İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise, işverence yapılmış olan FESİH GEÇERLİ BİR FESİH SAYILIR.
İŞVEREN İŞE İADE KARARINA RAĞMEN İSTERSE SÖZLEŞMEYİ FESHEDEBİLİR
Feshin geçersizliğine karar verildiğinde , işveren , işçiyi 1 ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşveren, başvurusu üzerine işçiyi 1 ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ayrıca ödenir.
Hepinize mutlu pazarlar diliyorum.
Haftaya bir başka konuda görüşmek üzere…