Ekonomim Gazetesi'nden Yener Karadeniz'in haberine göre Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle emekli olan yüzbinlerce kişinin, özellikle emek yoğun sektörlerde kayıt dışı olarak çalışmaya devam etmesi, kayıtlı istihdamla faaliyet gösteren şirketlerin rekabet gücünü zayıflatıyor. Sektör temsilcileri, bu durumun başta hazır giyim, ayakkabı ve deri olmak üzere iş gücüne dayalı üretim kollarında ciddi dengesizlikler yarattığını, hatta bazı firmaların bu nedenle küçülmeye gittiğini belirtiyor. EYT kapsamında kaç kişi olduğuna dair resmi bir açıklama olmamakla birlikte bu durumda toplam 4-5 milyon kişi olduğu tahmin ediliyor ve yine yakın zamanda yapılan çalışmalara göre emekli olan her 100 EYT’liden 46’sı, sosyal güvenlik sisteminin dışına çıkarak üretime devam ediyor. Bu kişiler hem vergi dışı kalıyor hem de düşük maliyetli işgücü olarak piyasada haksız rekabete neden oluyor.
EVRİM KAİDELERİ UYGULANIYOR
Öyle ki hazır giyim sektöründe kayıt dışı oranının yüzde 40’lara çıktığı, 5-6 milyar dolarlık üretimin bu şekilde döndüğü dile getiriliyor. Bu durum, üretimin merdiven altına kaymasına yol açarken, şirketlerin kurumsal yapılarından ödün vererek fason üretime yönelmesine, ödün vermeyenlerin ise küçülme kapanma ve işten çıkarmalara başvurmasına neden oluyor. Konu önceki gün İstanbul Sanayi Odası’nın Temmuz ayı meclis toplantısında da gündeme geldi. İSO 19. Grup Triko Giyim Sanayii Meslek Komitesi Meclis Üyesi Cenk Gogo, emek yoğun bir sektör olan konfeksiyonda 4 yıl önce önemli bir yatırımı hayata geçirdikleri bilgisini vererek, “O dönem makinelerimizin dakika ücreti 0,18 kuruş idi. Hesapladığımız zaman amortisman kurtarıyor. Bugünkü hesap 1,7 kuruş. Ama bizim şimdi sektörde gidip dışarıda o mikro ölçekli fasoncularla iş yapsanız, alt tedarikçilerle, 1 liraya yaptırabiliyorsunuz. Nasıl yaptıklarını görelim diye gittik baktık, şahane bir şey bulmuşlar. Hani sanayinin büyümesi için sanayi devrimi lazımdı ya? Şimdi sanayinin dayanıklı olması için sanayi evrimi lazımmış. Evrim kaidelerini uygulamışlar. Bütün EYT’liler kayıt dışı olarak orada çalışıyor. Bizden çıkan insanlar orada belli bir maaşla çalışıyorlar. Harika bir sistem kurulmuş. Tek kusuru var, ölçek ekonomisine gelmez, nitelikte ileri gitmez, çeşitlilik yapmaz. Ama yaşamayı öğrenmiş” diye konuştu. Bu şekilde 5-6 milyar dolarlık bir ekonomi oluştuğunu anlatan Gogo, bu küçük işletmelerin yatırım yapmaya bile başladıklarını kaydetti. İSO 17. Grup Dış Giyim Sanayii Meslek Komitesi Başkanı Süleyman Orakçıoğlu da kayıt dışı oranının sektörlerinde yüzde 44’lere ulaştığını belirtti. Orakçıoğlu, “Çözümü herkes kayıtsızlıkta görüyor. İstihdam kaybı 1.2 milyondan 900 binlere geriledi. Bu rakamlar giderek aşağı iniyor” dedi.
Yorumlar
Kalan Karakter: