Her insanın çalışma hayatının ardından öncelikli beklentisi, ekonomik standartlarını korumak ve kendine vakit ayırabileceği alanlar yaratmaktır. Bu da her ay düzenli maaş getiren emeklilikten geçiyor haliyle…
Bilindiği üzere normalde emekli olmak isteyenlerin çalışma yılını, prim gününü ve yaş şartını doldurması gerekiyor emeklilik hakkı için. Yeni düzenlemeler kapsamında prim ve sigorta gününü tamamlayan kişilerin önüne çıkan yaş engeli mağduriyetlerinin giderilmesi için EYT ile ilgili çalışmalar sürüyor…
Milyonlarca insan emekli olmayı beklerken, her geçen gün yeni yeni başlıklar türüyor mevzuya dair.
Hatırlayalım…
Düzenlemeye göre 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan vatandaşların 15 yıl sigortalılık süresini ve 3600 gün prim ödeme şartını tamamlaması durumunda yaş şartı ile birlikte emekli olma hakkı mevcut.
EYT'nin açıklanması sonrası ‘staj ve çıraklık mağdurları’ sosyal medya üzerinden seslerini duyurmaya çalışıyordu. Konuya dair açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, stajın bir eğitim faaliyeti olduğunu ve sigorta başlangıcı olarak sayılamayacağını söylemesiyle gerilim arttı.
Hatta oluşan mağduriyetlerin sorulması üzerine Bilgin, ''Onlar mağdur değil, o kavramı kullanamazlar'' demişti.
***
Avrupa ülkelerine baktığımızda emeklilik sistemi bize göre farklılık gösteriyor.
Örneğin Almanya’da 60 yaşını dolduranlar 35 yıllık çalışma süresini tamamlamışsa dereceye göre iş göremezlik raporu alarak erken emekli olabiliyor. 63 yaşını doldurduklarında ise 35 yıllık çalışma süresini tamamlamış olma şartıyla iş göremezlik raporuna gerek olmaksızın 67 yaşını beklemeden emekli olabiliyor.
Diğer yandan neredeyse bütün Avrupa ülkelerinde zorunlu staj faaliyeti kapsamında girilen sigorta primleri emekliliği doğrudan etkiliyor.
Milyonlarca Türk vatandaşının kendi ülkesinde yaptığı staj sigortaları emekliliklerine etki etmezken, başta Almanya olmak üzere Avrupa'da yer alan milyonlarca gurbetçi, staj sigortası primlerini Türkiye'deki emeklilikleri için kullanabiliyor.
Bu noktada da staj mağdurları, yapılan bu ayrımı haksızlık olarak değerlendirerek duruma isyan ediyordu.
Sonrasında sosyal medya üzerinden örgütlenerek seslerini duyurmaya çalışan mağdurları ümitlendiren bir haber geldi…
***
Bir canlı yayına katılan Sosyal Güvenlik Müşaviri Onur Önal, yaklaşan seçim öncesi konunun çözüme kavuşacağını belirterek tarih açıkladı ve ''Şubat ayında staj ve çıraklık mağdurlarının sorunu torba yasayla çözülecek. 8 Eylül 1999'dan önce staj ve çıraklık yapanlar bu kanuni düzenlemeyle birlikte EYT' li olacak'' dedi.
Bir diğer mevzu da…
Emekli maaşlarının yatmasına aylar kala EYT'liler ne kadar maaş alacaklarını merakla bekliyordu ve hesaplamak için SGK’ya başvurdu.
SGK da emekli olacakların maaşlarını hesaplayabileceği bir uygulama çıkarmıştı. Fakat maaşları hesaplayan robotun hesaplamalarında düşük rakamlara denk gelen vatandaş şaşkınlık yaşadı haliyle.
EYT'lilerin düşük prim sayıları yüzünden daha az maaş alınacağı bilinse de tabloda görünen 4 bin-4 bin 500 lira civarındaki rakamlar hayal kırıklığı sebebi oldu.
Bunun üzerine…
Maaş hesaplama robotu tarafından ne gösterilirse gösterilsin, taban emekli aylığının 5 bin 500 liradan aşağı olamayacağı açıklaması geldi.
Sanırım bu açıklamayla bir rahatla olmuştur…
PROMOSYONLAR NE ZAMAN YATACAK?
EYT'lilerin maaşları 17-26 Mart arasında ödenmeye başlanacak.
İlk maaşlarını PTT’den alacak olan emekliler sonrasında tercihen e-devletten maaşlarını istedikleri bankaya taşıyabilecekler.
Diğer taraftan; başta emekliler olmak üzere asgari ücretli ve yüksek maaşlı çalışan herkesi ilgilendiren promosyon sürecini hatırlıyoruz. Bankalar kendine müşteri çekmek için adeta yarışa girmişti.
Emekliler bu hakkı banka seçerken kazanmış oluyorken; çalışanlar ise işverenin inisiyatifine göre alıyor veya almıyordu.
EYT ‘liler özelinde durum şöyle;
Bankalardan promosyon alabilmeleri için maaşlarını taşıdıkları bankaya en az 1 defa emekli aylıklarının yatmış olması gerekiyor. Yani, mart ayında ilk maaşlar PTT'den alınacak. Sonrasında taşıyacakları bankadan ilk maaşlarını 17 ile 26 Nisan arasında alabilecekler. Maaşın alınmasının ardından 3 iş günü içerisinde promosyon bedeli maaş hesaplarına yansıtılacak…
Şu an için özel bankalarda 7 bin 500 TL'ye varan promosyonlar ödeniyor. Kamu bankalarında bu tutar 5 bin TL seviyesinde.
Bu defa da EYT’liler için yarış haline girmesi beklenen (özel) bankaların nisan ayında yapılabilecek zamlarla birlikte 10 bin TL'yi geçebilecek promosyon ödemesi bekleniyor...