Soybağı anne ve baba ile çocuk arasındaki biyolojik bağdan doğar. Soybağı, özellikle mirasçılık açısından baktığımızda önemli sonuçlar doğurur.
Soybağı nasıl kurulur?
Soybağının kurulması anne ve baba açısından bazı farklılıklar barındırmaktadır.
Anne ile çocuk arasında soybağı doğumla kurulur. Doğumla birlikte anne ve çocuk arasında başka bir işleme gerek kalmadan soybağı kurulmuş olur. Anne soybağını reddedemez. Evlat edinme durumunda da anne ile çocuk arasında soybağı kurulmuş olur.
Baba açısından soybağının kurulmasını incelediğimizde birden fazla seçenek karşımıza çıkar.
Evllilik devam ederken veya evlilik birliğinin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğan çocuğun babası koca sayılır. Bu duruma babalık karinesi denmektedir.
Kocanın gaipliğine karar verilmesi durumunda 300 günlük süre, ölüm tehlikesi veya son haber alındığı tarihten itibaren sayılır.
Boşanma sonrası kadın için 300 günlük iddet müddeti başlar ve kural olarak kadın bu süre içinde evlenemez. Ancak bu süre içinde kadın evlenmişse evliliğin hükümsüzlüğünden bahsedemeyiz. Yapılan evlilik geçerli olacaktır.
Örneğin, kadın eşinden ayrıldıktan 3 ay sonra evlenirse ve yeni evliliğinin 5. ayında bir çocuk dünyaya gelirse çocuğun soybağı eski eşle mi yoksa mevcuttaki eşle mi kurulmuş olacaktır?
Burada “karine çakışması” durumu söz konusudur. Çocuk evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğmuş ve anne de bu arada yeniden evlenmiş olursa, ikinci evlilikteki koca baba sayılır.
Birinci evlilikteki koca çocuğun kendisinden olduğunu ispatlayarak çocukla kendisi arasında soybağı kurulmasını sağlayabilir.
Evlilik dışı doğan çocuk, anne ile babanın birbiriyle sonradan evlenmesi halinde evlilik birliği içinde doğmuş sayılır.
Tanıma yoluyla soybağının kurulması
Bir kimse evlilik dışı doğan çocuğunu tanıyarak onunla kendi arasında soybağının kurulmasını sağlayabilir. Çocuğun bir başka erkekle soybağı bulunuyorsa, bu bağ geçersiz kılınmadıkça çocuk tanınamaz.
Çocuğu tanıyacak olan kişi resmi senet veya vasiyetname ile yapacağı irade açıklamasıyla çocuğu tanıyabilir. Tanıma nüfus müdürlüğüne veya mahkemeye yazılı başvuru yoluyla da sağlanabilir.
Tanıma tek taraflı irade beyanıyla yapılır ancak dava yoluyla iptali mümkündür. Tanıyan kişi, sonradan aldatma, korkutma, yanılma sebebiyle çocuğu tanıdığını ileri sürerek tanımanın iptali için dava açabilir.
Tanımanın iptali davasını anne ve çocuk, Cumhuriyet Savcısı ve diğer ilgililerde açabilir. Bu durumda tanıyanın gerçek baba olmadığını ispat yükü davacılara düşecektir. Tanıyan ölmüşse bu dava mirasçılarına karşı açılabilir.
Tanıyan, iptal davasını aldatma veya yanılmayı öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde, her halükarda tanımanın yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde açabilir. Anne ise tanımayı öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yine her halükarda 5 yıl içinde bu davayı açabilir.
Soybağı kurulan çocuk için de iptal davası açma hakkı vardır ve bu durum belirli bir hak düşürücü süreye bağlanmıştır. Tanıma yoluyla soybağı kurulan çocuk, ergin olma tarihinden itibaren 1 yıl içinde tanımanın iptali davasını açmalıdır.
İptal davalarında görevli mahkeme aile mahkemesidir.
Babalık davası yoluyla soybağının kurulması
Baba çocuğu tanımayı kabul etmiyorsa babaya karşı babalık davası açmak gerekir. Babanın vefat etmesi durumunda bu dava mirasçılara karşı açılacaktır.
Babalık davasını anne ve çocuk birlikte veya ayrı ayrı açabilirler. Babalık davasının açılması için çocuğun doğmuş olması şart değildir. Zira anne karnında olan cenin içinde babalık davası açılabilir.
Çocuğun başka bir kişiyle soybağı varsa babalık davası açabilmek için öncelikle söz konusu soybağının kaldırılması gerekecektir. Soybağı kaldırılmadan babalık davasının açılması durumunda hakim doğrudan red kararı verecektir.
Anne babalık davasını doğumdan itibaren 1 yıl içinde, çocuk ise ergin olma tarihinden itibaren her zaman açabilecektir.
Çocuk için babalık davasını açması bakımından herhangi bir hak düşürücü süre öngörülmemiştir.
Babalık davasında da görevli mahkeme aile mahkemesidir.
Haftaya aynı günde, Nöbetçi Gazete’de,
Esen kalın…
Yorumlar
Kalan Karakter: