Yıllardır dizi ve filmlerden şu repliği çok sık duyarız.
SENİ EVLATLIKTAN REDDEDİYORUM.
Aslında bu sözle anlatılmak istenen çoğu zaman evladı mirasçılıktan çıkarmaktır. Zira hukukumuzda soybağı kurulmuş bir çocuğu evlatlıktan reddetmek gibi bir müessese yer almamaktadır. Kan bağı kurulmuşsa, ebeveyn istese de istemese de evladının soybağını yok sayamaz.
Mirasçılıktan çıkarma kanunun aradığı belli koşulların gerçekleşmesi durumunda söz konusu olmaktadır. Mirasbırakan düzenleyeceği vasiyetname ile saklı pay sahibi mirasçısının saklı payını tamamen veya kısmen ortadan kaldırmaktadır.
Mirastan çıkarılan kimse mirastan pay alamayacağı gibi, tenkis davası da açamaz. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı kendi altsoyuna, altsoyu yoksa da diğer yasal mirasçılara kalacaktır. Örneğin; bir kişinin oğlunu mirasçılıktan çıkarması durumunda saklı pay sahibi olan oğlunun miras payı torununa geçecektir. Mirasçılıktan çıkarılan kişinin çocuğunun olmaması durumunda kardeşlerine kalacaktır diyebiliriz.
Peki istendiği zaman saklı paylı mirasçıyı mirastan men etmek mümkün müdür?
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere ancak ve ancak belirli şartların gerçekleşmesi durumunda saklı pay sahibi mirasçıyı mirasçılıktan çıkarabiliriz.
Mirasçılıktan Çıkarma Sebepleri
Mirasçılıktan çıkarma ancak kanunla gösterilen durumlarda söz konusu olabilir.
1-Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse( yapılan eylemin TCK uyarınca suç teşkil etmesi gerekir)
2-Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın aile üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse
mirasçılıktan çıkarma söz konusu olacaktır.
Mirasbırakan mirasçılıktan çıkarmaya ilişkin vasiyetnamesinde çıkarma sebebini mutlaka belirtmesi gerekir.
Mirasçılıktan çıkarılan kişi çıkarılmaya itiraz ederse, belirtilen bu sebepler mirasçılıktan çıkarmadan yararlananlar tarafından ispat edilmek zorundadır. Mesela, bir annenin 3 çocuğu var. Anne, çocuklarından birinin kendisine TCK 125 uyarınca hakaret suçunu işlendiğinden bahisle mirasçılıktan çıkarmayla ilgili vasiyet düzenliyor. Bunun üzerine anne vefat ediyor ve vasiyetname ortaya çıkıyor. Mirasçılıktan çıkarılmak istenen çocuk bu duruma itiraz ediyor. İşte bu durumda, mirasçılıktan çıkarmayla ilgili sebebi ispat yükü diğer mirasçıların üzerinde olacaktır. Zira mirasçılıktan çıkarılma durumunda diğer iki çocuğun miras payları artacaktır.
Koruyucu mirasçılıktan çıkarma
Borç ödemeden aciz durumda olan altsoyun sahip olacağı mirasın tamamının alacaklılara geçmesinin önüne geçilerek altsoyun korunması amaçlanmaktadır. Mirasbırakan bu yolla sadece altsoyu olan saklı pay sahibi mirasçıyı mirasçılıktan çıkarabilir.
Mirasbırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan altsoyunu, saklı payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkarılanın doğmuş ve doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır.
Görüleceği üzere koruyucu mirasçılıktan çıkarmada miras payının tamamı değil sadece yarısı için çıkarma söz konusu olmaktadır.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, miras açıldığı zaman borç ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamışsa veya belgenin kapsadığı borç tutarı mirasçılıktan çıkarılanın miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan çıkarılanın istemi üzerine çıkarma iptal olunur. Örneğin mirasçının borcu kalmadıysa yapılan çıkarma işlemini iptal ettirebilecektir.
Mirastan Yoksunluk Sebepleri Nelerdir?
Çoğu zaman mirasçılıktan çıkarılma ile mirastan yoksunluk karıştırılmaktadır. Mirasçılıktan çıkarmada bir irade söz konusudur. Mirasbırakan bir tasarrufta bulunup mirasçısını mirasçılıktan çıkarmaktadır. Mirastan yoksunluk ise doğrudan kanundan doğmaktadır.
Yani aşağıda açıklayacağımız sebepler gerçekleşirse mirasbırakanın herhangi bir irade beyanına gerek kalmadan sadece kanundan dolayı mirasçı mirastan yoksun kalacaktır.
TMK 578. Madde uyarınca;
Aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edemezler:
1. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
2. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
3. Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
4.Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar.
Mirastan yoksunluk, mirasbırakanın affıyla ortadan kalkar. Bu hükümle görüleceği üzere, kanun doğrudan yoksunluk sebeplerini saymış ama mirasçı ve mirasbırakan için bir açık kapı bırakmıştır.
Mirastan yoksunluk, yalnız mirastan yoksun olanı etkiler. Mirastan yoksun olanın altsoyu, mirasbırakandan önce ölen kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur. Yani, mirastan yoksunluk sebeplerinden birinin çocuklarının mirasçılığı devam etmiş olacaktır. Mirastan yoksun olan kişiyi mirasbırakandan önce ölmüş gibi düşünebiliriz. Bu kişinin yerine mirasçılığa altsoyu geçecektir.
Herkese mutlu pazarlar diliyorum.
Haftaya aynı günde görüşmek üzere,
Esen kalın.
Yorumlar 1
Kalan Karakter: