Yaşanan her türlü doğal afetlerde veya kazalarda gerekli tedbirleri almak yerine müdahale noktasında atılan her adımı başarıdan sayan bir anlayış sınıfta kalmış demektir. Başarıyı; olaydan sonraki müdahale ile ölçen bir sistem çökmeye mahkumdur.
***
Tüm yapıların aktif hale gelmeden önce bazı testlerden geçip onay belgeleri alması gerektiğini biliyoruz.
Bilgi ve belgelerin doğru olması ve birtakım denetimler sonucu uygun bulunmasıyla onay alır; uygun bulunmaması halinde eksiklikler belirtilerek başvuru reddedilir.
İlk soru; ülkemizde bu süreç kurallara uygun mu yürüyor?
İkinci soru, konuyla da alakalı olarak, “yangın yönetmeliği” ne kadar dikkate alınıyor?
Yangında önemli olan iki noktaya değinmek gerekir; yangın çıkmadan alınacak önlemler ve yangın çıkarsa bir an önce bertaraf edilmesi.
***
01 Kasım günü akşam saatlerinde Bursa OSB’de bulunan RB Karesi firmasına ait tekstil fabrikasında henüz belirlenemeyen nedenlerle bir yangın felaketi yaşandı.
Herhangi bir can kaybı yaşanmamış olması büyük şanstı.
Ama bu yangın bizlere özellikle alınacak önlemleri daha üst seviyeye taşıma zorunluluğuna ihtiyacımız olduğunu gösterdi.
TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği) Bursa İl Koordinasyon Kurulu; kent genelinde meydana gelen ve sayıları 2019-2022 yılları arasında 2000’e yaklaşan sanayi yangınlarının önlenmesini; dolayısıyla daha fazla can ve mal kaybının yaşanmaması için gerekli önlemlerin bir an önce uygulamaya konulması konusunda bir açıklama yaptı.
Oda başkanlarının bir araya geldiği toplantıda, dinlenmemekten ve haklı çıkmaktan bunaldıklarını ifade eden Mimarlar Odası Başkanı Şirin Rodoplu Şimşek, şu soruyu sordu:
Yapılarda yangın önlemi almak ve sürekli kılmak için daha kaç yangın olması gerekiyor?
Ayrıca, “Kentimiz 'Yangın Risk Haritası' Özellikle Tehlikeli Kimyasalların bulunduğu orta ve üst seviye riskli fabrikaların içerecek şekilde güncellenmeli, acil müdahale planları ve altlıkla hazırlanmalı, güncel tutulmalı ve bu çalışmalar, şeffaf olarak kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Elektrik Trafoları tesis edilen işletmelere İşletme Sorumlusu zorunluluğu getirilmelidir. İşletmelerce, elektrik tesisatı kontrollerinin düzenli yapılması sağlanmalıdır” diyor Şimşek.
Mimarların sahada en çok karşılaştıkları ve mücadele verdikleri konu ruhsat alım süreçlerinde yapılan tasarımlara uyulmadığı; yangın kaçış hol ve merdivenlerinin kapatılması. Bina içlerinde ve dışında çok fazla zafiyet olduğu. Çünkü herkes kendine maksimum alan üretmeye çalışıyor. Envanter, tedbir ve denetim eksiklikleri muhakkak oluyor.
***
Müdahale noktasında da itfaiyelerin donanım ve ekipman açısından yetersizliği de ifade edildi. Mühendislerin tespitlerine göre; yangına hazır olmadığımız net bir şekilde görüldü. Fabrikaların yaklaşım mesafelerinin tamamı depo alanı olarak kullanılıyor. Dolayısıyla itfaiye araçları tarafından sıkılan suyun yangın alanına yeterince temas etmediği gözlemler arasında.
Ayrıca şuna da dikkat çekmek gerekiyor. Ne kadar önlem alınırsa alınsın; Bursa’da yeni yapılan binaların tamamı komplike yapılarıyla ve yüksekliğiyle dikkat çekiyor. Bu yüksek binaların çatı katında bir yangın çıksa söndürme müdahaleleri sonuçsuz kalabilir.
Bursa gibi bir sanayi kentinde endüstriyel kazalar konusu oldukça önemli. Sanayi bölgelerinde yaşanacak yangınların yayılması büyük felaketlere yol açabilir. Daha kötüsü de şehrin içerisine yayılmış kimyasallar ile iş yapan firmalar var. Bu alanlarda denetim ve yönetmeliklere uygunluk konusunda ciddi eksiklikler var.
Bu noktada da İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Ülkü Küçükkayalar fabrika inşaatları sırasında kullanılan malzemeye vurgu yaptı. Bursa OSB’deki en büyük avantajın, yan duvarların yangın ihtimaline karşı doğru malzeme ile yapılmış olmasıydı. Orada farklı bir malzeme kullanılmış olsaydı belki de şu an çok farklı sonuçlarla mücadele ediyor olabilirdik.
İMO Yönetim Kurulu’na göre;
“Söz konusu binanın yangın performansına bakarsak; çatı taşıyıcılarının çelik olması çatının kolayca çökmesine, poliüretan dolgulu alüminyum sandviç panel çatı kaplaması olması da yangının büyümesine sebep olmuştur. Bunun yanında cephe paneli olması yangının çevreye yayılmasını engellemiştir. Çok katlı bina olması sebebiyle de müdahale zorlaşmıştır. Yönetmeliklerde bulunan yangın duvarlarının önemi bir kez daha karşımıza çıktı. Çatılardaki yangın damperleri de yangına müdahale sırasında doğru kullanılmalıdır. Endüstriyel Yangınlara müdahalede kullanılacak yöntemler, ekipmanlar, uzman ekipler de önem kazanmaktadır. 17 + 4 sanayi bölgesi bulunan Bursa’da endüstriyel yangınlara müdahale timi acilen oluşturulmalı, uygun ekipman derhal sağlanmalıdır. Çalışma grubumuzun raporunda yer alan ‘Fabrika binalarının ruhsatlandırılması aşamasında yangın projelerinde yer alan çatı ve cephe kaplamaları, yangın duvarları, kaçış koridoru ile kapıları gibi kritik bölümler farklı amaçlarla kullanılmamalı, değiştirilmemeli ya da yer kazanmak için kaldırılmalıdır. Çatı ve cephe kaplamalarında yanıcı poliüretan esaslı malzeme kullanılmamalıdır’ ifadesini hatırlayalım. Kullanım sırasında da kamusal denetim ve bağımsız denetim mekanizmalarını sürdürülür kılmalıyız.”
***
Riskleri azaltmaya yönelik adımların eksikliği ve süreçlerin iyi yönetilmemesi sebebiyle bu tarz olaylarla karşılaşıyoruz. TMMOB, denetim mekanizmalarının sürdürülebilir olmasını önemsediklerini ifade ediyor. Eylem planı içinde olmaya hazırlar. Tarafsız bir kuruluş olarak TMMOB bu konuda yetki alıp destek olmaya hazır…
Yorumlar
Kalan Karakter: